Terapia czaszkowo-krzyżowa jest delikatną i nieinwazyjną formą terapii manualnej, która poprawia naturalne mechanizmy autoregulacyjne człowieka.

Osteopata Sutherland dotykając zarówno głowy pacjentów, jak i swoją własną stwierdził, że czaszki rzeczywiście zmniejszają i zwiększają swe zewnętrzne rozmia-ry w regularnych odstępach czasowych. Kontynuatorem tej koncepcji był amerykań-ski lekarz – osteopata John Upledger, który zaobserwował podczas operacji neuro-chirurgicznych niezgodną ani z tętnem, ani z rytmem oddechowym pulsację opon mózgowych. Związane jest to z rytmem produkcji i absorpcji płynu mózgowo-rdzeniowego. Badania czaszki ludzkiej wykazały, że w czasie takiego cyklu obwód jej zmienia się w zakresie ok. 3 mm, natomiast w pojedynczych szwach czaszkowych amplituda ruchów wynosi ok. 0,5–0,8mm.

Rytm produkcji i absorpcji płynu mózgowo-rdzeniowego przebiega z częstotliwością 6 – 10 cykli/minutę. Podczas gorączki lub u dzieci nadpobudliwych rytm ten może się zwiększyć do 20 – 40 cykli/minutę, natomiast u osób chorych, wyczerpanych - spaść może do 3–4 cykli/minutę. Poprzez odpowiednie ułożenie rąk na ciele pacjenta możemy wyczuć rytm kranio-sakralny i wpłynąć na jego zwolnienie lub przyśpieszenie, czyli na jego normalizację.

Ważną rolę w tej terapii odgrywają podwięzie. Splecione są ze sobą w sposób budzący podziw np.: powięź otaczająca serce łączy się z powięzią wokół płuc, naczyń krwionośnych, najbliższych żeber i mięśni, a pośrednio także z organami wewnętrznymi. Do tego systemu zaliczamy również więzadła, które wraz z powięziami tworzą łańcuch biokinematyczny, co sprawia, że podrażnienie w obrębie stopy może być przekazane przez cały system powięzi mięśniowych kończyny dolnej, grzbietu i szyi aż do głowy i stać się przyczyną bólów głowy. W czasie terapii (jeden zabieg trwa 1-1,5 godziny) mogą występować następujące odczucia u pacjenta:

• pulsowanie, mrowienie, drętwienie, pieczenie
• skurcze mięśni (niekiedy bardzo silne) z drżeniem kończyn
• uczucie intensywnego ciepła lub zimna
• "kiwanie się", zawroty głowy, szumy w uszach, mroczki przed oczami - zaśnięcie lub senność w czasie zabiegu (bardzo często)
• wyzwolenie się silnych emocji (krzyk, płacz, łzawienie)

Zabieg rozpoczyna się od rozluźnienia struktur poprzecznych, czyli powięzi w obrębie miednicy, przepony, górnego otworu klatki piersiowej i kości gnykowej. Następnie rozluźnia się struktury pionowe, czyli stawy krzyżowo-biodrowe, połączenie lędźwiowo-krzyżowe i szczytowo-potyliczne. Końcowym etapem jest rozluźnienie opony twardej rdzenia kręgowego i mózgu. Na pełną terapię składa się cykl zabiegów od 3 do 10. Zabiegi powinny być wykonywane w odstępach 3,5 dni aż do całkowitego rozluźnienia powięzi i uregulowania rytmu kranio-sakralnego.

• Zespoły bólowe: bóle głowy, migreny, bóle pleców, stawów kończyn
• Zespoły neurologiczne: mrowienia i cierpnięcia kończyn, rwa kulszowa, udowa, ramienna
• Zespoły o charakterze psychicznym: zaburzenia koncentracji, trudności w uczeniu się, zaburzenia snu, nerwice, ogólne złe samopoczucie bez konkretnych przyczyn, nadmierna ruchliwość dzieci i dorosłych.
• Normalizacja napięcia mięśniowego (obniżanie spastyczności).
• Koordynacja pracy układów nerwowego, powięziowego i mięśniowego.